Stichting Animalia maakt zich sterk voor verantwoord dierhouderschap. Wij geloven in een toekomst waarin verantwoord eigenaarschap en dierenwelzijn centraal staan, ondersteund door duidelijke, realistische regelgeving. Daarom pleiten wij ook voor de totstandkoming en handhaving van houderijrichtlijnen en het einde van het verbod op soorten zoals die er nu ligt met de inwerkingtreding van de Huis- en Hobbydierenlijst (ook wel: Positieflijst) per 1 juli 2024.
In het artikel Overheid negeert wetenschap bij het opstellen van de positieflijst toonden we aan dat de overheid bij de totstandkoming van de Huis- en Hobbydierenlijst beschikbare en essentiële expertise heeft genegeerd. Hierdoor wordt de schijn gewekt dat de positieflijst niet op een onafhankelijke manier tot stand is gekomen. Bovendien zijn hierdoor onjuiste conclusies getrokken, waardoor de wetenschappelijke basis van de positieflijst wankel is. In dit artikel laten we, op basis van opgevraagde informatie, nog een voorbeeld zien waaruit blijkt dat er sprake is van het selectief verwerken en presenteren van informatie bij de totstandkoming van de positieflijst, zelfs direct tot in de Tweede Kamer. Hiervoor zoomen we in op de gang van zaken rond de beoordeling van de dromedaris door het Adviescollege Huis- en Hobbydierenlijst.
Discussie in de Tweede Kamer
De dromedaris is volgens het Adviescollege Huis- en Hobbydierenlijst, in tegenstelling tot de kameel, geen gedomesticeerde diersoort en staat daardoor niet op de lijst van toegestane dieren. Dit heeft, ook in de pers, tot vermakelijke reacties geleid. De dromedaris is immers al duizenden jaren gedomesticeerd, het is zelfs het dier dat in de Bijbel de drie wijzen uit het Oosten als lastdier gebruiken.
De daarover ontstane ophef leidde ertoe dat in december 2022 de BBB en VVD een motie indienden om enkele wetenschappers met de juiste expertise te raadplegen met betrekking tot de dromedaris, “en in het geval dat deze gedomesticeerd wordt beschouwd deze voor het in werking treden van de lijst toe te voegen” aan de Huis- en Hobbydierenlijst.
Op 11 maart 2024 werden daarom enkele vooraanstaande wetenschappers op het gebied van de dromedaris aangeschreven door het Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) om hun mening te geven over de beoordeling van de dromedaris door het Adviescollege.
Input van de dromedarisexperts
De dromedarisexperts schreven een uitgebreide reactie waarin ze duidelijk hun vraagtekens zetten bij de beoordeling door het adviescollege.
Als eerste gaven zij aan dat ze het concept ‘in grote mate gedomesticeerd’ niet geschikt achten om te beoordelen of een dier wel of niet geschikt is om te houden. Bovendien is er over dit begrip geen wetenschappelijke consensus, zodat dit concept een onjuiste basis is voor de beoordeling door het Adviescollege.
En, zo schreven de experts, als “vergaand gedomesticeerd” toch als uitgangspunt zou worden genomen, dan is de manier waarop wordt beoordeeld of een dier vergaand gedomesticeerd is onjuist.
En als je er ten slotte desondanks toch voor kiest om op deze manier het concept “vergaand gedomesticeerd” te meten, dan heeft het Adviescollege die methodiek voor de dromedaris verkeerd toegepast en zou deze alsnog als vergaand gedomesticeerd uit de bus moeten komen.
De experts concluderen dan ook, dat het Adviescollege bij elke stap in het beoordelingsproces de plank mis heeft geslagen.
De Tweede Kamer onvolledig geïnformeerd
Vreemd genoeg informeert echter op 24 juni 2024 de Minister de Kamer als volgt:
“Het Adviescollege Huis- en Hobbydierenlijst heeft de wetenschappers geraadpleegd die door de dromedarishouder zijn aangedragen. Er heeft een uitwisseling plaatsgevonden en het adviescollege heeft het aspect domesticatie opnieuw bezien, waarbij de argumenten van de aangedragen wetenschappers zijn meegewogen. Het oordeel van het adviescollege over de dromedaris is niet gewijzigd”.
Met andere woorden: met het oordeel van de dromedarisexperts is niets gedaan én relevante informatie over het oordeel van deze experts is niet gedeeld met de Kamer.
De experts zelf werden hiervan op dezelfde dag op de hoogte gesteld, met als bijlage een brief van het Adviescollege met de argumenten waarom toch wordt geconcludeerd dat de dromedaris niet ver genoeg gedomesticeerd is om op de Huis- en Hobbydierenlijst te plaatsen.
De dromedarisexperts hebben niet meer de kans gekregen om daarop te reageren vóór de minister de Kamer informeerde. Wellicht kwam dat de Minister ook wel goed uit, want, zo blijkt uit het contact dat Stichting Animalia met deze experts heeft gehad, ook de hernieuwde argumentatie van het Adviescollege blijkt onjuist. Zo haalt het Adviescollege een zin uit een onderzoek van twee van de experts uit de context en misinterpreteert deze om haar mening te onderbouwen, ondanks dat de schrijvers van dat onderzoek zélf aangeven dat het College dat op deze manier niet kan doen.
Iets botter gezegd: het Adviescollege verdraait de informatie zodanig, dat deze ineens hun argumentatie ondersteunt. Een duidelijk voorbeeld van “confirmation bias” aan de kant van het Adviescollege.
Wetenschap wederom genegeerd
Door het negeren van de adviezen van de top op het gebied van dromedarissen en het omdraaien van feiten wordt de Kamer een beeld voorgehouden dat aan het verzoek om experts te horen is voldaan en dat het oordeel van het Adviescollege daarmee niet is veranderd
De vier dromedarisexperts uitten op 1 juli 2024 hun frustratie nog hierover in een brief naar de Tweede Kamerleden die de oorspronkelijke motie indienden. De wetenschappers concluderen dat het Adviescollege (letterlijk vertaald vanuit het Engels:) “ofwel niet over de wetenschappelijke competentie beschikt om de argumenten die wij hebben gebruikt te interpreteren en op waarde te schatten, ofwel niet in staat is om een kritische reflectie op zijn standpunt te voeren”.
Van het Adviescollege kwam geen reactie, maar op 22 november 2024 volgde een commissiedebat “dieren buiten de veehouderij” waarin de Staatssecretaris van LVVN de conclusie van de Minister bleef verdedigen. Ook hierop schreef één van de dromedarisexperts weer een brief, ditmaal naar de Staatssecretaris om nog een keer te wijzen op de tekortkomingen van de beoordeling door het Adviescollege en om erop te wijzen dat er met de input van de geraadpleegde wetenschappers niets is gedaan en dus de Kamermotie niet naar behoren uitgevoerd. Hierop antwoordde de Directeur Dierlijke Agroketens en Dierenwelzijn “daar u en uw collega’s zijn geraadpleegd en het adviescollege deze input met zorg heeft bekeken, is aan deze motie wel degelijk uitvoering gegeven, zij het niet met de uitkomst waar u waarschijnlijk op hoopte”…
CONCLUSIE
We kunnen dus niet anders vaststellen dan dat de Tweede Kamer door de Minister om de tuin is geleid en dat dit tot een onrechtvaardige uitkomst heeft geleid, waarbij de Dromedaris onterecht niet op de Positieflijst staat.
Als het beoordelingsproces rondom de Dromedaris al zo wankel is, dan kan het niet anders zijn dat er in beoordelingen van andere dieren ook fouten moeten zitten. De fouten die gemaakt zijn hebben grote gevolgen, die potentieel voor dierenleed zorgen, zoals het onterecht scheiden van geslachten bij groepsdieren.
De positieflijst heeft dus, volgens Stichting Animalia, een precies tegenovergesteld effect dan wat de Tweede Kamer is voorgehouden. Dit sterkt ons in de overtuiging om te blijven strijden tegen de Huis- en Hobbydierenlijst.